Waar rook is ...

"Waar rook is, is vuur", zo luidt het gezegde. Maar dat is lang niet altijd zo. Iemand die lijdt aan een (meervoudige) persoonlijkheidsstoornis, is vaak de enige die stookt.

Bewust zijn of haar 'tegenstander' zwartmaken, in een slecht daglicht zetten. Doelbewust 'zieltjes winnen' om anderen te belasteren, noem ik het altijd. Op een slinkse manier proberen om andere mensen voor zich te winnen, om medestanders te krijgen en vooral in een rol te duiken van slachtoffer. 'Kijk eens hoe zielig ik ben' en 'kijk eens wat mij allemaal aangedaan wordt'. 

Met standaard-uitspraken:

• "Het komt door de borderline."
• "Ik neem het hem/haar niet kwalijk."
• "Ik gun hem/haar alles, maar hij/zij mij niet."
• "Ze/hij is er op uit om mij kapot te maken."
• "Ik wist het al langer, er is wat mis met hem/haar."
• "Het is een narcist."
• "Zij/hij functioneert al een tijdje niet zoals het hoort."
• "Het is écht zo!"

Soms zelfs zo overtuigend gebracht dat het geheel gepaard gaat met tranen zo groot als een voetbal.

Dit gebeurt als je te maken hebt met een destructief persoon. Zowel op de werkvloer als in een privé-situatie. Vaak gaat hier voor een slachtoffer een lange weg aan vooraf van manipulatie en gaslighting. Vaak ook huiselijk geweld, al dan niet fysiek. Emotionele chantage is ook een vorm van geweld. Het blijft heel lang verborgen achter de voor- of kantoordeur, want het duurt lang voordat een slachtoffer doorheeft wat hem of haar is overkomen.

Want het overkomt je. Het erge is dat er altijd mensen zijn in de omgeving van de dader die trapt in zijn of haar theatrale performance. Want dat is het, niets meer, niets minder. Zo'n persoon heeft namelijk geen empathisch vermogen en denkt alleen maar aan zichzelf.

De ergste varianten noemen zichzelf, HSP (highly sensitive person), hoogsensitief, of hooggevoelig. Vergeet het maar. Ze kunnen wel verdriet voelen, maar alleen als het iets betreft dat hen in het diepst van hun ziel raakt of als ze zich bedreigd voelen en het gevoel hebben de controle te verliezen. Want controlfreaks, dat zijn het zeker.

Het zijn juist zij die anderen dusdanig proberen te overtuigen van de slechtheid van de ander en daar volhardend in zijn, waar vaak wat mee mis is. Luister vooral naar je gevoel. Voor slachtoffers van zo'n persoon is het al moeilijk genoeg om geloofd te worden. Juist omdat anderen die toneelstukjes maar al te graag geloven. Omdat ze zo sensatievol en dramatisch opgevoerd worden. 

Let maar eens op wat er gebeurt als je er niet in meegaat. Dan ben ook jij gelijk 'persona non grata', voor degene die lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis. Hoe herken je ze? Moeilijk. Vaak zijn het mensen die geen of nauwelijks vrienden hebben, die met iedereen in conflict raken. Of die vrij snel hechte vriendschappen aangaan die na een aantal maanden, soms na jaren ineens stranden. Dan ligt het altijd aan de ander. Die ene collega die tegen alles en iedereen ageert, die loopt te roddelen en probeert medestanders te vinden. Iemand die pionnen probeert in te zetten en op die manier zelf buiten schot probeert te blijven. Het eigen hachje probeert te redden, zonder empathie voor de ander.

Ik heb het zelf ondervonden en ik schrijf daar onder andere over in mijn boek Sextortion op het spoor. Hoe je in het web belandt van zo'n persoon en hoe moeilijk het is om daaruit te komen en te accepteren dat de dingen zijn zoals ze zijn. Vooral om het te herkennen en dat alles op een begrijpelijk geschreven wijze. Dit onderwerp moet echt uit de taboesfeer gehaald worden. Emotionele chantage? Ik beschouw het als een vorm van criminaliteit. Een ernstig misdrijf.

Dus waar rook is ... is vuur? Nou, lang niet altijd!
Lees mijn boek maar, dat helpt je misschien om inzichten te verkrijgen over deze zielen. Maar ook om je te wapenen tegen deze vorm van geweld. 
Als je begrijpt en weet waar de rook vandaan komt, moet je wegrennen van de brandhaard, voordat het vuur pas echt ontvlamt.