De Dag voor Nabestaanden van Zelfdoding. Dat is het vandaag op deze 22ste november 2025. Daar wil ik in dit blog bij stilstaan en over het waarom deze dag ertoe doet. Daar waar troost gevonden kan worden, begint verandering.
Een dood door zelfdoding is niet zomaar een afscheid. Nabestaanden blijven bijna altijd achter met de vraag 'Waarom?', of 'Had ik iets kunnen doen?'. Elk rouwproces is uniek, maar het verlies van een dierbare door de zelfverkozen dood is anders. Het veelal plotselinge verlies veroorzaakt vaak schuldgevoelens en nabestaanden en naasten kunnen te maken krijgen met victim blaming en negeren of zelfs het zwijgen vanuit de omgeving. Alsof je geen verdriet mag hebben, omdat 'iemand er toch zelf voor gekozen heeft?'. Maar zo werkt het niet.
Elk leven dat abrupt stopt door deze vorm van overlijden laat diepe littekens na. Littekens die anders voelen dan elke andere vorm van de dood. De impact is vaak vele malen groter. Alsook de manier waarop de omgeving daarmee omgaat. Kortom, de rouwervaring is anders en daarom verdient het verlies extra aandacht.
Wat maakt dit verlies anders?
Als je iemand kent die deze weg bewandelt, dan biedt vaak alleen een luisterend oor al steun. Open het gesprek, een simpele vraag kan al helend zijn om een nabestaande te steunen door diens verdriet te erkennen. Te laten horen dat het er mag zijn. Geen adviezen, geen woorden van “het komt wel goed”, maar alleen het er zijn voor iemand. Want soms is het aanwezig zijn krachtiger dan al het andere.
Achter elk verlies schuilen nabestaanden die verder moeten. Nabestaanden die het verdienen om gehoord, gezien en gesteund te worden. Verlies door zelfdoding laat een onuitwisbare stempel van urgentie achter. Niet allen preventie is belangrijk, ook nazorg is essentieel. Het is niet voldoende om alleen op 22 november stil te staan bij nabestaanden van zelfdoding, maar nodig om het gesprek gesprek gaande te houden. Het kan uiteindelijk leiden naar een samenleving waarin steeds minder ruimte is voor taboes. In die zin is deze dag geen eindpunt maar een startpunt. Een aanzet tot verandering. Een uitnodiging tot verbinding.
Ik ben wars van veel van al die 'themadagen' van tegenwoordig. Maar vandaag vraag ik om even stil te staan en om je heen te kijken. Ken je iemand die een dierbare is verloren door zelfdoding? Stuur een berichtje, bied een kop koffie aan of laat gewoon weten dat je aan diegene denkt. Ga voor jezelf na of jij een plek hebt om je rouw te delen. Misschien is deze dag de aanleiding om eens contact op te nemen met een lotgenotengroep of rouwcoach.
Wat maakt dit verlies anders?
Daar waar bij een natuurlijke dood sprake kan zijn van een afscheid vooraf, een proces, de tijd om nog iets te zeggen, dierbare momenten door te brengen, dingen te regelen, kan dat bij een zelfdoding ontbreken. Veelal is er geen waarschuwing en geen gelegenheid om vooraf afscheid te nemen. Dat is ook zo wanneer iemand door een verkeersongeval overlijdt of tijdens een operatie het leven laat. Of bijvoorbeeld bij een hartstilstand, maar bij een zelfdoding komt er nog meer om de hoek kijken.
Schuldgevoelens, taboes of isolatie. Veel nabestaanden trekken zich terug door het taboe dat nog altijd rust rondom de zelfverkozen dood. Het gevolg is dat hun rouw vaak minder gehoord wordt, minder zichtbaar is en daardoor soms ook minder begeleid.
Ik gebruik bewust de metafoor dat rouw is als een renovatie. Want wanneer de fundering plotseling wegvalt, is er niet alleen verdriet, maar ook breuk, instabiliteit en noodzaak tot herstel. Bij zelfdoding voelt het vaak alsof een muur is ingestort zonder voorafgaande waarschuwing. De renovatie is daarom complexer en langduriger, een proces dat niet vanzelf eindigt maar aandacht vraagt.
Schuldgevoelens, taboes of isolatie. Veel nabestaanden trekken zich terug door het taboe dat nog altijd rust rondom de zelfverkozen dood. Het gevolg is dat hun rouw vaak minder gehoord wordt, minder zichtbaar is en daardoor soms ook minder begeleid.
Ik gebruik bewust de metafoor dat rouw is als een renovatie. Want wanneer de fundering plotseling wegvalt, is er niet alleen verdriet, maar ook breuk, instabiliteit en noodzaak tot herstel. Bij zelfdoding voelt het vaak alsof een muur is ingestort zonder voorafgaande waarschuwing. De renovatie is daarom complexer en langduriger, een proces dat niet vanzelf eindigt maar aandacht vraagt.
Het accepteren dat het antwoord op de 'waarom?-vragen' alleen beantwoord kan worden door degene die er niet meer is. Vaak blijft het gissen, onduidelijkheid, een mist die rond een gebouw blijft hangen. Wat maakt dat de één niet meer wil leven en de ander wel? Er kunnen meerdere oorzaken zijn, dat verwoord ik in mijn boek, maar de acceptatie dat het leven nooit meer hetzelfde wordt als voorheen is bij de zelfverkozen dood nog complexer.
Als je zelf nabestaande bent, weet dan dat je niet alleen bent. Je verdriet is terecht. Je rouw is geldige rouw. Wat belangrijk is, is om tijd te nemen voor jouw rouw. Geef jezelf die tijd en de ruimte daarvoor. Renovatie vraagt tijd, aandacht en geduld, evenals jouw herstelproces.
Als je zelf nabestaande bent, weet dan dat je niet alleen bent. Je verdriet is terecht. Je rouw is geldige rouw. Wat belangrijk is, is om tijd te nemen voor jouw rouw. Geef jezelf die tijd en de ruimte daarvoor. Renovatie vraagt tijd, aandacht en geduld, evenals jouw herstelproces.
Als je iemand kent die deze weg bewandelt, dan biedt vaak alleen een luisterend oor al steun. Open het gesprek, een simpele vraag kan al helend zijn om een nabestaande te steunen door diens verdriet te erkennen. Te laten horen dat het er mag zijn. Geen adviezen, geen woorden van “het komt wel goed”, maar alleen het er zijn voor iemand. Want soms is het aanwezig zijn krachtiger dan al het andere.
Achter elk verlies schuilen nabestaanden die verder moeten. Nabestaanden die het verdienen om gehoord, gezien en gesteund te worden. Verlies door zelfdoding laat een onuitwisbare stempel van urgentie achter. Niet allen preventie is belangrijk, ook nazorg is essentieel. Het is niet voldoende om alleen op 22 november stil te staan bij nabestaanden van zelfdoding, maar nodig om het gesprek gesprek gaande te houden. Het kan uiteindelijk leiden naar een samenleving waarin steeds minder ruimte is voor taboes. In die zin is deze dag geen eindpunt maar een startpunt. Een aanzet tot verandering. Een uitnodiging tot verbinding.
Ik ben wars van veel van al die 'themadagen' van tegenwoordig. Maar vandaag vraag ik om even stil te staan en om je heen te kijken. Ken je iemand die een dierbare is verloren door zelfdoding? Stuur een berichtje, bied een kop koffie aan of laat gewoon weten dat je aan diegene denkt. Ga voor jezelf na of jij een plek hebt om je rouw te delen. Misschien is deze dag de aanleiding om eens contact op te nemen met een lotgenotengroep of rouwcoach.
Want rouw is renovatie. Van fundering tot nieuwbouw, van sloop tot opbouw. Ofwel met tranen, soms met een lach, maar op weg om de zingeving van je bestaan terug te vinden.
Dank je wel dat je dit las. Sta vandaag stil. Spreek vandaag uit. Zorg vandaag voor elkaar én voor jezelf.
Lieve groeten,
Kiki
Dank je wel dat je dit las. Sta vandaag stil. Spreek vandaag uit. Zorg vandaag voor elkaar én voor jezelf.
Lieve groeten,
Kiki
🙏
Ps. Denk je aan zelfdoding? Neem dan 24/7 gratis en anoniem contact op via de chat met 113 of bel 113.
Een reactie posten